پروژه لیبرا (Libra) یا همان ارز دیجیتال فیسبوک، یک ارز دیجیتال جهانی بوده که هدفش ارائه خدمات پرداخت و انتقال پول به تمام مردم جهان است. در این مطلب، با این پروژه عظیم بهطور کامل آشنا میشوید.
پروژه لیبرا یا همان ارز دیجیتال فیسبوک در اوایل سال ۲۰۱۹ معرفی شد و جزئیات این پروژه به همراه گزارش عملکرد (وایت پیپر) آن بطور رسمی در تاریخ ۱۸ ژوئن ۲۰۱۹ منتشر شد.
قرار بود لیبرا در اواخر سال ۲۰۱۹ به طور رسمی فعالیت خود را آغاز کند، اما به دلیل نگرانی مقامات دولتی سراسر جهان از بی ثبات شدن اقتصاد دنیا، هنوز این اتفاق رخ نداده و فیسبوک در حال مذاکره با قانونگذاران است.
ارز دیجیتال فیسبوک خود را اینگونه معرفی میکند: «یک ارز و زیرساخت جهانی برای میلیاردها نفر».
فیسبوک میخواهد با ارائه یک ارز دیجیتال جهانی که مبتنی بر فناوری بلاک چین است، نقل و انتقال پول به سراسر جهان را برای همهی مردم دنیا فراهم کند، به طوری که این فرایند به سادگی ارسال یک ایمیل انجام شود.
این غول شبکههای اجتماعی قصد دارد تا این ارز دیجیتال را روی فیسبوک، واتساپ و اینستاگرام راهاندازی کند که مجموع کاربران آنها به بیش از ۲ میلیارد نفر میرسد.
به گفته فیسبوک، لیبرا توسط انجمنی متشکل از ۲۸ عضو پشتیبانی میشود که مدیریت آن بر عهده فیسبوک است.
اعضای این انجمن شامل شرکتهای بزرگی از جمله ویزا کارت، مسترکارت، پیپال، ویزا، اوبر، لیفت، کوینبیس و … بودند که البته پیپل، ویزا، ایبی و مسترکارت به دلیل نگرانی از قانونگذاران، از این انجمن خارج شدهاند و اکنون ۲۰ عضو اصلی در آن وجود دارد. این اعضا میتوانند به بیش از ۱۰۰ نفر هم برسند.
اعضای فعلی انجمن لیبرا – آپدیت: ۱۹ بهمن ۹۸انجمن لیبرا دو وظیفه اصلی دارد:
اداره و نظارت بر شبکه لیبرامدیریت ذخایر پشتوانه لیبرا برای حفظ ثبات آنارز دیجیتال اصلی فیسبوک، یک ارز دیجیتال باثبات (استیبل کوین) با پشتوانه پولهای ملی که توسط ذخایر انجمن لیبرا پشتیبانی می شود. این ذخایر شامل یک سبد از داراییهای با نوسان قیمتی بسیار کم است تا بتوانند ارزش ارز دیجیتال باثبات لیبرا را تقریبا ثابت نگه دارند.
این ارز دیجیتال باثبات قرار است در ابتدا فقط توسط چهار ارز فیات شامل دلار، یورو، ین ژاپن و پوند انگلیس پشتیبانی شود، اما در آینده داراییهای دیگری نیز در لیست ذخایر آن قرار میگیرند.
در حالی که این ۴ ارز ملی اولین ارزهایی بودند که به عنوان ذخایر پشتوانه لیبرا در نظر گرفته شدند، توسعهدهندگان این پروژه برای ارزی که بخواهد در آینده به عنوان ذخایر لیبرا مورد استفاده قرار گیرد (چه فیات چه هر ارز دیگری)، سه معیار کلیدی در نظر گرفتهاند که شامل موارد زیر میشود:
مستقل باشد (قیمتش به دارایی دیگری وابسته نباشد).فرآیند تصمیمگیری در رابطه با آن یا باید به موسسات دولتی مانند بانکهای مرکزی گره خورده باشد و یا یک دارایی که آزادانه در دسترس است.داراییها باید به صورت جهانی به رسمیت شناخته شوند. برای مثال، سهام شرکت اپل (APPL) فقط با واحد پولی دلار قابل معامله است. در نتیجه، سهام آن نمیتواند به عنوان ذخیره داراییهای دیگر مورد استفاده قرار گیرد.داراییهای جایگزین مانند طلا یا بیت کوین میتوانند برای این منظور بهتر عمل کنند، زیرا در چندین بازار به صورت جهانی معامله شده و بنابراین میتوانند در سبد داراییهایی که به عنوان ذخایر ارز دیجیتال لیبرا قرار است استفاده شوند، قرار گیرند.
اما این پروژه فقط با هدف ارز دیجیتال باثبات با پشتوانه فیات طراحی نشده است (در حالی که در حال حاضر در دنیای ارزهای دیجیتال به عنوان یک ارز دیجیتال باثبات با پشتوانه شناخته میشود).
به عنوان بخشی از برنامههای بزرگی که فیس بوک در رابطه با پروژه لیبرا مطرح کرد، این پروژه قصد دارد علاوه بر یک ارز دیجیتال باثبات باپشتوانه یک ارز دیجیتال دیگر با عنون «توکن سرمایهگذاری لیبرا» نیز ایجاد کند.
برخلاف لیبرا یک ارز دیجیتال عمومی قابل دسترس برای همه خواهد بود، توکن سرمایهگذاری لیبرا بر اساس آنچه فیس بوک ادعا کرده، یک توکن اوراق بهادار است. به این ترتیب، عرضه اولیه آن به صورت خصوصی خواهد بود و فقط کاربران خاصی قادر خواهند بود آن را بخرند که شامل بنیانگذاران انجمن لیبرا و سرمایهگذاران معتبر پروژه میشوند.
از آنجایی که لیبرا توسط مجموعهای از داراییهای فیات پشتیبانی میشود، سود حاصل از آن به دارندگان توکن سرمایهگذاری لیبرا تعلق خواهد گرفت.
همانطور که قبلا نیز اعلام شده بود، از ۲۰ شرکتی که فیسبوک به منظور راهاندازی نودها (اعتبارسنجها) به عنوان اعضای انجمن لیبرا با آنها همکاری میکند، هرکدام حداقل ۱۰ میلیون دلار بابت گرفتن امتیاز راهاندازی نود، سرمایهگذاری کردهاند. توکن سرمایهگذاری لیبرا چیزی است که آنها به عنوان پاداش دریافت کردند.
از آنجایی که داراییهایی که به عنوان ذخایر ارز لیبرا وجود دارند، داراییهای با ریسک پایین هستند، سود سرمایهگذاران اولیه فقط در صورتی قابلیت نقد شدن دارد که راهاندازی شبکه موفقیتآمیز باشد و ذخایر موجود به عنوان پشتوانه به طرز قابل توجهی رشد کنند.
یک سرمایهگذاری که توکنهای لیبرا را خریداری میکند، حتما لازم نیست یک نود راهاندازی کند، اما در صورتی که نودی راهاندازی نکند، اجازه رأی دادن به عنوان اعضای انجمن لیبرا را ندارد.
دامنه فعالیتهای پروژه لیبرا بسیار وسیع است. یکی از مدیران انجمن لیبرا ادعا کرده در هر جایی که تاکنون از ویزا و مسترکارت استفاده میشده، ارز دیجیتال لیبرا نیز پذیرفته خواهد شد.
ارز دیجیتال لیبرا در بستر بلاک چین انحصاری خود، راه اندازی خواهد شد. این زنجیره مبتنی بر الگوریتمی تحت عنوان «LibraBFT» است که شباهتهای زیادی با اثبات سهام (PoS) دارد. برای تایید هر تراکنش در شبکه، باید دو سوم مشارکتکنندگان یا همان نودهای اعتبارسنج، آن را تایید کنند.
در ابتدا فقط اعضای جامعه لیبرا وظیفه تایید و اعتبارسنجی تراکنشها را بر عهده دارند. برای عضو شدن در جامعه لیبرا اصلیترین شرط این است که هر عضو باید حداقل ۱۰ میلیون دلار وجه نقد به عنوان وثیقه و پشتوانه پرداخت کند. با این حال، قرار است که در آینده امکان مشارکت افراد بیشتری با سپردهگذاری توکنهای لیبرا فراهم شود.
بلاک چین لیبرا برای نوشتن قراردادهای هوشمند، یک زبان برنامهنویسی اختصاصی به نام «Move» دارد. بنابراین مانند اتریوم، در مورد لیبرا با چیزی فراتر از یک ارز دیجیتال باثبات رو برو هستیم.
طبق وایتپیپر فنی لیبرا، سرعت تراکنشهای این شبکه در ابتدا ۱,۰۰۰ تراکنش بر ثانیه خواهد بود که نسبت به نیاز شبکه، افزایش مییابد. کارمزد شبکه هم بسیار ناچیز و نزدیک به صفر است.
بلاک چین لیبرا از افراد نام و اطلاعات واقعی درخواست نمیکند و مانند بیت کوین و سایر بلاک چینها، تنها با آدرسها و حسابهای مستعار امکان فعالیت در شبکه فراهم خواهد بود.
فیسبوک اعلام کرده است که بطور کلی ۱.۷ میلیارد نفر در سراسر جهان از دسترسی به خدمات بانکی محرومند. یکی از اصلیترین اهداف عرضه سکه لیبرا کمک کردن به این افراد است. در واقع هدف این پروژه، ایجاد یک اکوسیستم مالی است که میتواند میلیاردها نفر را به هم متصل کند.
برای بسیاری از مردم در سراسر جهان، حتی خدمات اولیه مالی هم در دسترس نیست. تقریبا نیمی از بزرگسالان در جهان حتی یک حساب بانکی ندارند. این رقم در کشورهای در حال توسعه بدتر و برای زنان نیز بدتر از مردان است.
هزینه این محرومیت بسیار زیاد است. به عنوان مثال، تقریبا ۷۰ درصد از کسبوکارهای کوچک در کشورهای در حال توسعه، دسترسی به اعتبارات بانکی ندارند و سالیانه ۲۵ میلیارد دلار بابت هزینه کارمزد ارسال پول از کشوری به کشور دیگر از دست میرود.
اما برای غولهای تکنولوژی و موسسات مالی بزرگی که از این پروژه پشتیبانی میکنند، راهاندازی این پروژه بیشتر با هدف جذب مشتریان بوده است.
در میان شرکتهای بزرگی پرداختی، تعدادی از نهادهای خودجوش از جمله بانک جهانی زنان به انجمن لیبرا ملحق شدهاند.
شرکتها و نهادهای مختلف، برای اینکه بخواهند به انجمن لیبرا ملحق شده و تاثیر اجتماعی مثبتی بر روی آن داشته باشند، باید حداقل ۵ سال سابقه فعالیت در زمینههای اجتماعی از جمله فعالیت در زمینه کاهش فقر داشته و همچنین بودجه عملیاتی آنها بیش از ۵۰ میلیون دلار باشد.
در حالی که کالیبرا، هدف اولیه خود را ایجاد بستری برای انتقال وجه قرار داده است، شرکتهای جانبی عضو انجمن لیبرا برنامه دارند تا خدمات خود را گسترش داده و امکان پرداخت قبضها و خرید کالا مانند خرید یک قهوه را با استفاده از لیبرا برای مشتریان خود فراهم کنند.
ویدیوی منتشر شده از رابط کاربری لیبرا نشان میدهد، مشتریان با استفاده از آن قادر خواهند بود وجه مورد نظر خود را با سرعت برای دوستان خود، انتقال دهند. گرچه طبق چیزی که در این ویدیو نشان داده شده، کاربران وجه خود را با سکههای لیبرا ارسال خواهند کرد، اما موجودی آنها در کیف پول مخصوص لیبرا، بر اساس واحد پول فیات آنها نیز نمایش داده میشود.
علاوه بر این، هنگام ارسال پول به فردی در کشور دیگر، برنامه کیف پول لیبرا، معادل فیاتی را که گیرنده در مقصد دریافت میکند را نیز نشان خواهد داد.
کالیبرا که یکی از شرکتهای جانبی فیسبوک در راستای پروژه لیبرا است و بطور کامل توسط انجمن مستقل لیبرا اداره میشود، قصد دارد سرویسهای مالی و محصولات مختلفی را در شبکه لیبرا توسعه دهد.
این شرکت برنامه دارد کار خود را با عرضه یک نرم افزار کیف پول برای سکه لیبرا شروع کند. کیف پول کالیبرا، به کاربران امکان نگهداری و انتقال ارز دیجیتال لیبرا را خواهد داد.
قرار است لیبرا بر روی پلتفرمهای ساخته شده در اکوسیستم فیس بوک که شامل پیامرسان واتساپ و وبسایت فیس بوک میشود، با استفاده از رابط کاربری کیفپول کالیبرا پیادهسازی شود.
به نظر میرسد ابتکار عمل فیسبوک تاثیر قابل توجهی هم در بازارهای جهانی و هم بازارهای محلی داشته باشد.
فیس بوک شانس این را دارد که جای پای خود را بیش از پیش به عنوان تامینکننده ابزارهای منبع باز برای برنامهها، سایتها و تجارت الکترونیک محکم کند.
از سوی دیگر لیبرا میتواند باعث افزایش حجم سرمایهگذاری بر روی ارزهای دیجیتال شود، زیرا قابلیت دسترسی به این ارزها را هم برای موسسات و شرکتها و هم برای کاربران خرد روزمره آسانتر میکند. به عقیده بسیاری از کارشناسان، عرضه لیبرا موجب شناخت بیشتر بیت کوین و افزایش قیمت آن میشود.
با توجه به سر و صدای اخیر پروژه لیبرا، افراد شناخته شدهای نظرات خود را در مورد این پروژه و همچنین تاثیری که میتواند بر روند کلی بازار ارزهای دیجیتال داشته باشد، مطرح کردهاند:
جاستین سان – مدیر ترون
فیس بوک و لیبرا. من احساس می کنم حجم زیادی از FOMO و روند صعودی برای بازار ارزهای دیجیتال در راه است.
جوزف لوبین- از همبنیانگذاران اتریوم
من مطمئن نیستم که فیس بوک بتواند همه لازمههای غیرمتمرکز بودن را برآورده کند اما فکر میکنم، پروژه لیبرا یک قدم بسیار خوب برای مردم در جهت کنترل بیشتر بر روی داراییها و هویتشان باشد.
افراد تیم لیبرا در حال جمعآوری بهترین ویژگیهای بلاک چینهای موجود هستند تا آنها را بر روی بلاک چین خود پیاده کرده و در به روز رسانیهای مختلف آن را ارائه کنند.
اگر بخواهیم از دید بلاک چین نگاه کنیم، هویتی از شما در آن وجود ندارد. تنها جفت کلیدهای عمومی و خصوصی وجود دارند.
پروتکل لیبرا اکانتها را به هویتهای دنیای واقعی متصل نمیکند. یک کاربر میتواند با تولید چندین جفت کلید، حسابهای متعددی ایجاد کند. حسابهای کنترل شده توسط یک کاربر هیچ پیوندی با یکدیگر نخواهند داشت.
در ابتدا، ساختار توافق جمعی برای لیبرا، بر اساس وجود دهها سازمان در شبکه خواهد بود که تراکنشها را تایید میکنند.
هر بار که توافق جمعی برای مجموعهی جدیدی از تراکنشها مورد رأیگیری قرار گیرد، یکی از اعضا به صورت تصادفی برای شمارش آرا انتخاب میشود.
در پروژه لیبرا ترجیح داده شده به جای دموکراسی، به شناخت تکیه شود تا حداقل در روزهای اولیه راهاندازی، بهترین حالت برای ایجاد توافق جمعی پیادهسازی شود.
اعضای بنیانگذار لیبرا، سازمانهایی هستند که هرکدام اعتبار بسیار زیادی در حوزه فعالیت خود در سالیان دراز داشته و در نتیجه بعید به نظر میرسد بخواهند در راستای تایید تراکنشهای شبکه و تحقق توافق جمعی کار اشتباهی انجام دهند.
تنها نهادهایی که در ابتدای راهاندازی بلاک چین لیبرا میتوانند رای دهند، اعضای بنیانگذار لیبرا هستند. این اعضا توکنهای سرمایهگذاری لیبرا را نگه میدارند که به آنها حق رای دادن در شبکه را میدهد. این رای دادن شامل تصمیمگیری در مورد مدیریت ذخایر استیبل کوین لیبرا و صدور مجوز برای اضافه شدن نودهای جدید به شبکه است.
ساختار مدیریتی لیبرا از ابتدا با استفاده از نرمافزاری به نام موو (Move) ساخته شده است. قرار است در به روز رسانیهای مختلفی که ارائه میشود، اعضای جدید اضافه شوند. و همچنین برنامهریزی شده است که سیستم توافق جمعی پروژه لیبرا به مرور زمان بیشتر و بیشتر به DPoS یعنی سیستم اثبات سهام یا دارایی نمایندگی شده (مانند ایاس یا استیم) نزدیک شود.
در مقاله لیبرا چندین روش مختلف و جالب توضیح داده شده است که توسط آن کاربران میتوانند با نرمافزار اصلی و پایگاه داده لیبرا کار کنند.
مثلا، هرکسی میتواند یک نسخه بدون رایگیری از بلاک چین آن ایجاد کند و یا فرمانهای مختلف مرتبط با قراردادهای هوشمند یا کیف پول را اجرا کند.
به نظر میرسد، طراحان پروژه لیبرا در این مورد که اجرای کدها باید هزینهای داشته باشد، با اتریوم موافق هستند. بنابراین، تمام عملیات اجرایی در لیبرا نیازمند پرداخت هزینهای است.
لیبرا در مقایسه با اتریوم دو تغییر مهم در قراردادهای هوشمند خود ایجاد کرده است.
اولا، تعداد کاربرانی را که در ابتدا میتوانند با پروتکل کار کنند را محدود کرده است. (بسیاری از ویژگیهای نرم افزار Move هنوز برای همه در دسترس نیستند).
دوما، مجموعهای از کدهای آن را میتوان در هر تعداد کیف پول یا مجموعهای از داراییها مورد استفاده قرار داد.
لیبرا مثل اتریوم بر این باور است که آینده از آن پروتکل اثبات سهام است، اما هنوز مانند پروژه اتریوم برای تحقق آن آماده نیست.
با گذشت زمان، واجد شرایط بودن برای عضویت در شبکه بطور کامل آزاد خواهد شد و تنها بر اساس داراییهای لیبرای هرکس، به آن امکان عضویت و حق رای داده میشود.
تیم لیبرا بر این باور است که پروتکل اثبات انجام کار (PoW)، با عمکلرد پایین و مصرف انرژی بالایی همراه است که آنها به این دلایل آن را مورد بررسی قرار نمیدهند.
بلاک چین هایی که برنامههایی برای سوزندان توکنهای خود به صورت منظم داشتند، در سال گذشته بسیار تاثیرگذار بودند و رشد چشمگیری را تجربه کردند.
بایننس، به عنوان صرافی پیشتاز ارزهای دیجیتال، توکن BNB را ایجاد کرد تا کاربران با استفاده از آن بتوانند کارمزد تراکنشهایی که در صرافی انجام میدهند را با درصدی تخفیف پرداخت کنند. این صرافی از ابتدا برنامهریزی کرده بود بخشی از سود حاصل از خود را که با توکن BNB پرداخت شده به صورت منظم بسوزاند.
لیبرا نیز برنامه تقریبا مشابهی با بایننس دارد. هدف لیبرا از سوزاندن سکههایش، افزایش دادن ارزش آن نیست. مانند استیبل کوینهای با پشتوانهای مانند تتر، توکنهای لیبرا ایجاد شده و با یک برنامه منظم بخشی از آنها سوزانده میشود.
پروتکل کمتر شناخته شدهای به نام کودا (Coda)، یکی از اولین پروتکلهایی بود که در آن فقط لازم بود کاربران اطلاعات آخرین بلوک را نگه دارند. با وجود این پروتکل، کاربران به راحتی میتوانستند آخرین بلوک را از تلفن همراه هوشمند خود بررسی کنند تا مطمئن شوند با دفتر کل توزیع شده معتبری تعامل دارند.
بطور مشابه، در لیبرا نیز تاریخچه تمام تراکنشها ممکن است بیشتر از مقداری شود که بتوان آن را با استفاده از یک سرور شخصی پردازش کرد. تاییدکنندگان تراکنشها میتوانند تاریخچه تراکنشهایی را که برای پردازش و تایید تراکنشهای جدید مورد نیاز نیست، حذف کنند.
ایاس بدون رویکرد مدیریتیای که در ابتدا برای خود تعریف کرده بود، کار خودش را شروع کرد. بطور مشابه لیبرا نیز وعده غیرمتمرکز شدن را داده است، اما هیچ تضمینی وجود ندارد که اعضای خود را مجبور به انجام چنین کاری کند.
وایت پیپر لیبرا توسط ۵۳ نفر نوشته شده است. اگرچه مدیران ارشد فیس بوک از جمله مارک زاکربرگ، مدیر عامل آن و دیوید مارکوس مدیر ارشد بلاک چین آن، در جمع نویسندگان این وایت پیپر قرار ندارند، اما تیمی که این وایت پیپر را نوشته یکی از رویاییترین تیمها در تاریخ پروژههای بلاک چینی است.
نویسندگان این وایت پیپر که از نقاط مختلفی برای نوشتن آن دور هم جمع شدهاند، از دانشجویان برجسته دانشگاه استنفورد، استادان علوم کامپیوتر و توسعهدهندگان هوش مصنوعی هستند.
اسامی برخی از آنها در ادامه ذکر شده است:
او که از اساتید برجسته دانشگاه MIT است، جزء اولین افرادی بود که به مطالعه اقتصاد مرتبط با ارزهای دیجیتال پرداخت. کاتالینی از نویسندگان اصلی نشریات دانشگاه هاروارد و سایر نشریات معتبر است.
مورر یکی از مهندسین اصلی فیس بوک است که فارغالتحصیل علوم کامپیوتر از دانشگاه کارنگی ملون است. بن به همراه دستیارش سرویس reCAPTCHA را ساختند که گوگل در سال ۲۰۰۹ آن را خرید. او سرپرست تیمی است که زبان برنامهنویسی Move را طراحی کردهاند.
جورج دنزیس
او که یکی از مهندسین متخصص در حوزه حریم خصوصی و رمزنگاری است، سابقه ساختن Chainspace و پروتکل Coconut را که پروژه لیبرا مبتنی بر آن است را دارد. او در حال حاضر به عنوان محقق در فیسبوک کار میکند.
یک متخصص در زمینه زبان ماشین و هوش مصنوعی است که سابقه کار در شرکتهای بزرگی همچون Swisscom و Skymind.ai را دارد.
آرورا به عنوان یک تحلیلگر استراتژیهای سرمایهگذاری در پروژه لیبرا فعالیت میکند. سابقه فعالیتهای او در امور مالی است و فارغالتحصیل التحصیل کارشناسی ارشد کامپیوتر از دانشگاه استنفورد است.
لیبرا قرار بود در اواخر سال ۲۰۱۹ یا اوایل ۲۰۲۰ فعالیت رسمی خود را آغاز کند اما پس از معرفی این پروژه، موج شدیدی از نگرانی درباره بیثباتی نظام مالی جهان از سوی مقامات قانونگذار سراسر جهان، مخصوصا آمریکا و اتحادیه اروپا، باعث توقف اجرای پروژه تا مدتی نامعلوم شد. ترس از موانع قانونگذاری موجب شد تا غولهای بزرگی همچون پیپل، مسترکارت، ویزا کارت و ایبی از انجمن لیبرا خارج شوند.
نگرانی در مورد لیبرا تا جایی پیش رفت که وزیر خزانهداری آمریکا و وزرای اقتصاد آلمان و فرانسه رسما اعلام کردند که در این مقطع و تا شفاف نشدن فعالیتهای لیبرا، اجازه فعالیت به این پروژه را نمیدهند. همچنین مارک زاکربرگ، مدیرعامل فیسبوک چندی پیش در مقابل نمایندگان کنگره آمریکا حاضر شد و به نگرانیها در مورد لیبرا پاسخ داد.
با این حال، شرکت فیسبوک همچنان در حال مذاکره با قانونگذاران جهان است تا بتواند اعتماد آنها را جلب کند. مقامات قانونگذار اعلام کردهاند تنها در صورتی اجازه فعالیت به لیبرا را میدهند که خیالشان از بابت عدم پولشویی، عدم تضعیف ارزهای ملی و عدم تامین مالی تروریست با لیبرا راحت شود.
لیبرا اعلام کرده است که بلافاصله پس از کسب مجوز از مقامات قانونگذار، پروژه را اجرا خواهد کرد. اتفاقی که در زمان نگارش این مطلب هنوز رخ نداده است.
لیبرا پروژه بزرگ شرکت فیسبوک است که با هدف تسهیل پرداختها و نقل و انتقال پول برای مردم سراسر دنیا توسعه داده شده است.
پروژه لیبرا که با رهبری فیسبوک و با همکاری غولهای فناوری و مالی جهان راهاندازی شده است. این پروژه بر خلاف پروژههای دیگر مبتنی بر بلاک چین تا حد زیادی متمرکز است اما از نظر کارآمدی بسیار جالب به نظر میرسد.
هرچند منتقدانی زیادی اعتقاد دارند که پروژه لیبرا راه به جایی نمیبرد اما با وجود شرکتهای معتبر بزرگ در این پروژه به عنوان سرمایهگذار و یک مجموعه طلایی از افراد متخصص و برجسته به عنوان تیم آن، به نظر میرسد شانس این پروژه برای موفقیت زیاد باشد.
اگر پروژه انقلابی ارز دیجیتال فیسبوک از چالشهای قانونگذاری پیشروی خود با موفقیت عبور کند، میتواند آغازگر تحول گسترده نظام مالی دنیا باشد.
تمام اخبار مربوط به پروژه لیبرا را میتوانید از طریق برچسب لیبرا در سایت ارزدیجیتال دنبال کنید.
The post لیبرا چیست؛ هر آنچه باید درباره ارز دیجیتال فیسبوک بدانید appeared first on ارزدیجیتال.